Vroege bes

6 juni 2024

Druk bezig met de aanplant zou je bijna vergeten dat er al van alles geoogst kan worden. Net als vorig jaar plukken we ook deze lente weer vlierbloesem voor limonade en champagne. Ook van de seringen maken we siroop – en taart. Maar de bessenoogst komt ook steeds meer op gang.

Vorige zomer werden we overvallen door de zwarte bessen, die een paar maanden na aanplant al vol hingen. Dit jaar zijn we beter voorbereid, maar worden we half mei toch verrast door de honingbessen die volgens de boekjes pas in juni rijp zijn. De blauw bedauwde bessen hangen in trossen verstopt onder de bladeren – daardoor lijken de vogels ze over het hoofd te zien. Het is voor ons even zoeken naar het juiste oogstmoment: honingbessen moeten één tot twee weken aan de tak afrijpen nadat ze donkerblauw kleuren. De kunst is om ze eraf te halen voordat ze op de grond vallen. Proeven en plukken lijkt ons de beste methode. Al doende raken we meer bedreven.

Alles wordt gewogen en gekeurd. Wat opvalt is het grote verschil in opbrengst tussen de rijen. Waar we in de ene rij 400 gram van de planten halen, plukken we in een andere rij kilo’s bessen. Deels zal dat komen door de verschillen tussen de vier rassen die we hebben staan (Aurora, Boreal Beast, Boreal Beauty en Honey Bee). Het ene ras is productiever dan het andere, of net op een ander moment plukrijp. Maar standplaats zal ook een rol spelen: sommige rijen hebben meer wateroverlast gehad.  Ook wat smaak betreft zijn er verschillen: het ene ras is wat zuurder, het andere aromatischer of zoeter. De smaak doet denken aan een wat zure bosbes. Bij verwarming proef je een vleugje mango. 

De oogst verwerken we tot jam, sap en siroop, en een deel vriezen we in voor latere experimenten. Ook gooien we ze in de voedseldroger: dat is geen onmiddellijk succes. De sappige bessen doen er een eeuwigheid over om hun vocht af te geven. Al is het resultaat erg lekker: een friszuur rozijntje.

Het handmatig oogsten kost veel tijd en het vergt ervaring om perfect rijpe bessen te plukken. Op YouTube vinden we filmpjes van allerlei mechanische oplossingen. Van thuis omgebouwd handgereedschap waar je de struiken mee leegschudt tot enorme oogstmachines die langs de planten rijden en de bessen schoon in bakjes blazen. Ergens daartussenin lijkt ons wel wat. Nu nog een handige klusser die dit in elkaar wil knooien*. Zin an? Je weet ons te vinden! 


*Twents voor iets wat het midden houdt tussen knutselen en klooien

door Jessica 9 juli 2025
De oogst komt steeds meer op gang. Nu de afzet nog! Zelfpluk, verkoop op de markt en fijnproeverswandelingen met de horeca: We ontdekken gaandeweg wat werkt.
door Jessica 28 juni 2025
Tussen de bomen zaaien we allerhande bloemen en kruiden. Die beschermen en voeden het bodemleven. Boven de grond is het volop genieten: voor de insecten, vogels én voor ons.
door Jessica 10 juni 2025
Een gezonde bodem zorgt voor gezonde planten - en andersom. We helpen de plant én de bodem een handje. Een verhaal over mineralen, microben en mulch.
door Ella, Jessica 9 juni 2025
Elke twee weken tuft Mirjam in haar kampeerbusje van Utrecht naar Glanerbeek. Wat beweegt haar om zoveel tijd in het voedselbos door te brengen?
door Maud 6 mei 2025
Steeds meer vogels weten het voedselbos te vinden. Een lust voor het oog en oor, en handig in de plaagbestrijding. Op pad met de vogelwerkgroep.
7 maart 2025
6000 boompjes hebben we gepoot deze winter. En tóch nog niet klaar! Er moet door de nattigheid nog flink wat vervangen worden.
door Dagobert 20 februari 2025
Om weersextremen het hoofd te bieden zijn de mestkelders omgebouwd tot waterbuffer. We winnen daarmee ook warmte en spoelwater voor de wc. Drie vliegen in één klap!
door Jessica 12 februari 2025
Om het voedselbos een succes te maken heb je naast boeren ook creatieve ondernemers nodig die de oogst in pot, fles, winkel en op het bord zien te krijgen. Waar vinden we die, en hoe organiseren we de samenwerking?
door Ella van Kleunen 16 januari 2025
Sinds herfst 2024 werkt Stach drie dagen per week in het Voedselbos. Hij is er helemaal op z'n plek. Wat brengt hem hier?
door Jessica 9 december 2024
We zijn te gast bij de voedselboscast: Een podcast waarin de pioniers in voedselbosland vertellen over hun dromen, ideeën en dagelijkse praktijk.
Meer berichten