Om de week rijdt Mirjam in haar witte kampeerbusje van Utrecht naar Glane. Een paar dagen lang is ze dan op de kwekerij, in het voedselbos en in de keuken te vinden.

Hoe ben je hier als vrijwilliger terechtgekomen?

“Ik vind voedselbossen een heel erg leuk systeem. En de mensen zijn hier leuk! Ik ken Jessica van een voedselbosopleiding. Ik kwam hier voor het eerst in de winter van ’22-’23 op de plantweekenden, na een oproep in onze groepsapp. En het klikte met haar en met Maud en Dagobert. Eigenlijk zou ik zelf zo’n project willen starten. Maar land vinden is best moeilijk. Als ik mee blijf werken bij andere projecten dan blijft het vlammetje in mij branden. Dat lukt hier heel goed.    

Hoe heb je het hier sinds je eerste bezoek zien veranderen? 

“De eerste keer dat ik hier kwam, stonden er al bessenplanten, kleine sprietjes. Dat zijn nu flinke bessenstruiken met een vette oogst! Ik ken in Utrecht een voedselbos dat al langer bestaat, dus ik heb wel een idee hoe het kan worden. Bij het planten is alles nog even klein, maar over tien jaar worden de lagen in het systeem zichtbaar: de bodembedekkers, struiken, lage en hoge bomen... Je gaat zien wat sneller groeit en wat langzamer. Het idee dat Maud en Dagobert en Jessica op papier hadden gezet zie je nu vorm krijgen op het land. Elke keer als ik hier kom, is het anders. Het is mooi om te zien hoe hard ze werken, met hart en ziel, en dan zie je de stappen die gezet worden in de uitvoering van het plan. Bijvoorbeeld de ruimte voor professionele voedselverwerking, die nu bijna klaar is – ik kijk er naar uit dat daar van alles kan worden bereid en geproefd.”

Hoe is je interesse in voedselbossen ontstaan?
“Dat heeft met een breder thema te maken: wat voedsel doet met je lijf. Je bent wat je eet, maar je bent ook wat je kunt verteren, dat zijn twee verschillende dingen. Ik ervaar dat in mijn eigen lijf. Het leuke van het voedselbos is dat je lekkere dingen kunt maken met onbekende ingrediënten die niet bij de Albert Heijn liggen, en ook heel gezond zijn. Ik heb bijvoorbeeld kornoelje kersen verwerkt tot olijven, dat is heel lekker geworden. Ik maak ook graag likeurtjes en wijn. Afgelopen jaar heb ik geëxperimenteerd met vlierbloesemwijn, vlierbloesemchampagne en allerlei kruidenbitters.

Ik oogst ook planten en kruiden om te drogen. Op mijn kruidenopleiding leerde ik niet alleen hoe kruiden groeien en hoe je ze moet oogsten, maar ook wat hun effect is op je lijf. Mensen kennen misschien de Echinacea en Passiebloem om hun rustgevende werking. Maar alle kruiden hebben een bepaalde werking. Je kunt er theeën van maken, likeuren of tincturen, stoombadjes.. Er zijn kruiden die leuke bijkomstige dingen hebben. Bijvoorbeeld bijvoet: volgens de kruidenleer brengt die wat magie in je leven, inspiratie. Kaasjeskruid helpt je nee te zeggen.. ik vind dat leuk om mee bezig te zijn en mijn plantenkennis op dat vlak uit te breiden.”

Van daaruit kwam ook de wens om zelf planten te kweken. “Hier bij Jessica op de kwekerij kijk ik wat er al staat en wat ik kan gebruiken. Dit voorjaar ben ik begonnen om ook zelf dingen op te kweken, om van te oogsten en te vermeerderen voor de verkoop. Samen met Jessica hebben we een indeling gemaakt van de kwekerij en ik bestier een van de vakken. Daar wilde ik bijvoorbeeld graag Mariadistel kweken. Een mooie plant, en heel goed voor de biodiversiteit: Ik heb er al verschillende soorten zweefvliegen, hommels, bijen en torren op gezien. Je kunt de bladeren en zaadjes in de thee gebruiken, en qua magische betekenis kun je hem als schild inzetten. Hij heeft heel veel verschillende functies. Dat past goed bij het voedselbos”.

Je bent kind van een bioloog. Hoe neem je dat mee in het voedselbos?

“Als stadsecoloog in Haarlem hield mijn vader zich bezig met de samenhang tussen planten en dieren in de stad. Ik kijk ook naar het voedselbos als totaalsysteem. Ik ben niet alleen met plantjes bezig; als ik een beestje zie dan wil ik die ook op naam brengen. Ik neem wel eens mijn vlinderkist mee: een val waarin je de dieren ‘s nachts levend vangt. ’s Ochtends kun je zien welke soorten er zitten, en hoeveel. Hierboven zie je rechts de bonte brandnetelmot en links ervan twee wapendragers, dat zijn net berkentakjes.
Je kunt aan de soorten zien welk seizoen het is, want in elke periode zijn er andere soorten actief. En de soorten zeggen ook iets over wat voor planten er in de buurt zijn. Stippelmotten zitten bijvoorbeeld op fruitbomen, bijvoorbeeld de appel. Dan noem je dat spint. Een boer houdt daar niet van, die ziet vooral schade. Maar een bioloog ziet de vlinders, en de vogels die op de rupsen afkomen. Je kijkt breder. En er blijven genoeg appels over voor ons.
Hieronder zie je van links naar rechts: Appeltak, Witte tijger, Gerande spanner, Ringspikkelspanner.

Wil je nog iets anders kwijt?
“Ik vertel graag aan mensen over het voedselbos en wat ik hier doe. Op mijn werk weten ze dat ik hierheen ga en ik kan mijn werk vanuit het voedselbos doen. Soms word ik gebeld voor mijn werk terwijl ik hier op het land sta. Dan zeg ik, ik bel zo terug, ik ben nu met planten bezig. Diegene vraagt dan wel eens ‘o, met welke plant dan? ‘ Laatst noemde ik Hyssop. En die persoon ging toen opzoeken wat Hyssop was. Dat voelt als een mooie spin-off: als je vanuit je hart praat over dingen die jij leuk en belangrijk vindt, dan heeft dat een bepaald effect op anderen. Soms bij mensen van wie je het niet verwacht. Dat vind ik heel leuk”.

Foto hieronder: Groot avondrood