Van ontwerp naar aanplant
20 oktober 2023
Foto’s: Jessica van Bossum, Maud Aarts, Dagobert Bergmans, Gerlinde Zonnenberg
Deze zomer hebben we hard gewerkt aan het ontwerp van de voedselbospercelen die dit jaar worden ingeplant: Het beekbos, rond de Glanerbeek; de oplopende zoom rond de es, het culinaire bos rond de voormalige melkveestallen (Pröttelbos) en het perceel ‘Vlier&co’, aan de voorkant van de kwekerij. Zo’n ontwerp is een hele puzzel: welke planten gaan goed samen qua hoogte, zon en schaduw? Wie kan er tegen natte voeten, en welke planten verdragen wel wat droogte? Hoe zorgen we dat het overzichtelijk en oogstbaar blijft? Kunnen de bijen en andere insecten straks een groot deel van het jaar de weg vinden van de ene bloesem naar de andere? En - hoe ontwerpen we in de tijd? Het is moeilijk voor te stellen dat een klein notenboompje straks 15 meter breed gaat worden, maar die ruimte kaal laten is ook zonde.
Martijn Aalbrecht staat ons bij als ontwerper vanuit Stichting Voedselbosbouw. Zijn onuitputtelijke kennis over plantafstanden en geschikte soorten en variëteiten waren onmisbaar. Toch gingen er nog heel wat gesprekken en ontwerpversies overheen voordat het ontwerp klaar was. Martijn zal zich meermaals achter de oren gekrabd hebben over al onze eisen, wensen en ideeën. Zo moet ieder perceel een eigen doel en uitstraling krijgen, aansluiten op het bestaande landschap en er ook nog mooi uitzien. Geen makkelijke opgaaf, maar we zijn erg tevreden over het resultaat.
Met het ontwerp in de hand gaan we op zoek naar geschikt plantgoed. Geen makkelijke opgaaf met bijna 500 - vaak zeldzame - soorten en variëteiten op de bestellijst. Daarnaast gaat het voor sommige planten om grote aantallen, die de kleine gespecialiseerde kwekers niet zomaar op voorraad hebben. Verder wil je zeker weten dat je een betrouwbare kweker te pakken hebt, die soortechte planten verkoopt (ofwel: dat de naam op het label klopt) die ziektevrij zijn en tegen een stootje kunnen. Kasplantjes kwijnen weg hier in het open veld. Na een gang langs de Nederlandse kwekers moeten we voor sommige planten uitwijken naar België, Duitsland, Denemarken, Polen en Bulgarije.
Het meeste plantgoed is inmiddels binnen. Maar hoe krijgen we het op de juiste plek in het veld? In de Bongerd ging het nog om rechte lijnen die met meetlint en GPS op de trekker best goed te bepalen waren. Maar de nieuwe ontwerptekeningen zijn een en al bogen en kromme lijnen.
Net op het juiste moment komt Jessica Gerlinde en Chris tegen: twee geodeten met een eigen bedrijf én een voedselbosje in Ruurlo. Zij zijn enthousiast en bieden aan om te helpen. In een handomdraai voorziet Chris ons ontwerp van geografische coördinaten. Op een stralende zaterdag komen ze samen, bepakt met piketten en GPS-apparatuur, om paaltjes te slaan. Voor onze ogen verschijnen de stippen van de ontwerptekening als zichtbare rijen in het veld. Het wordt ineens tastbaar nu! Daarna is het kinderspel om, met meetlint en -wiel, de positie van iedere plant met een bamboestokje te markeren. Klaar voor de plantweekenden!
