Voedselbos Glanermeer

11 januari 2024

Foto’s: Dagobert Bergmans, Maud Aarts, Jessica van Bossum

Na een hete droge lente gaat het regenen. En het houdt niet meer op. Het land wordt natter en natter. Al snel kunnen we niet meer met het trekkertje het land op en ook met ander gereedschap blijven we steken in de modder. Aanplanten gaat op veel stukken niet meer; de plantgaten lopen meteen vol. Een deel van de kwekerij loopt onder water. De kas en de koude bakken staan blank. De loopeenden kunnen hun geluk niet op: Ze zwemmen tussen de Szechuanpeper, en vissen verdronken regenwormen op.

De nattigheid geeft wel nieuw inzicht in de vochthuishouding op het land. Op de ene plek kan het water goed weg, op de andere ontstaat een moeras of een grote plas. Laagtes komen aan het licht. De meetgegevens van de UTwente ondersteunen wat we met eigen ogen in het veld zien. De grafieken van bodemvochtigheid maken de verschillen per meetlocatie door het jaar heen goed duidelijk: waar vocht wordt vastgehouden, en hoe snel het grondwaterpeil wegzakt. Belangrijke informatie voor het kiezen van de beplanting (de notenbomen krijgen alvast een ander plekje), én bij beslissingen over ingrepen in de waterhuishouding. Waar we vorig jaar vooral gericht waren op water vasthouden, zijn we nu blij dat we nog niet zijn toegekomen aan het ondieper maken van de sloten. De oude drainagebuizen worden opgesnord en schoongemaakt; de sloot gebaggerd. Hier en daar graven we noodgeulen om het overtollige water naar de greppels te leiden.

Midden op de Bongerd laten we een poel graven, ruim twee meter diep. Deze is bedoeld voor de biodiversiteit, maar de functie als afwatering is nu mooi meegenomen. De poel loopt meteen vol. Ook op perceel Vlier&co moet een poel komen, maar het is nu te nat om daar met machines het land op te gaan.

Maar als de beek ver buiten haar oevers treedt kunnen we alleen maar hopen dat de vers geplante boompjes de lente halen. Onder water krijgen de plantenwortels geen zuurstof en kunnen ze stikken. De ene soort is hier gevoeliger voor dan de andere. Ook de oude bomen aan de Duitse kant van het beek hebben het zwaar met het vele water. Twee bomen vallen om, over de beek. Maud is er vlakbij; angstaanjagend..

De overstroming heeft ook andere gevolgen: Uit onderzoek blijkt dat het water dat door de nabijgelegen rioolwaterzuivering in de beek wordt geloosd niet bepaald schoon is. Vooral de gehaltes aan medicijnresten zijn schrikbarend. Het water is nu door de hevige regenval sterk verdund, dus niet ons grootste probleem. Maar het beekwater gebruiken in de zomer is geen optie, en pootje baden zullen de kinderen elders moeten doen.



Jan, onze voorganger, heeft in bijna 60 jaar op de boerderij nog nooit zoveel water meegemaakt. Die wateroverlast komt niet alleen door de aanhoudende regen. Door de extreme droogte de afgelopen jaren zijn diepere bodemlagen zo uitgedroogd dat ze nu geen water meer opnemen. Dat merken we zelf ook: bij diep graafwerk komen we onder de modder nog steeds stukjes droog zand tegen. Die combinatie is funest. Maar we verwachten dat het, met de klimaatverandering, niet bij deze extreme winter zal blijven. Maak je borst maar nat.

door Jessica 9 juli 2025
De oogst komt steeds meer op gang. Nu de afzet nog! Zelfpluk, verkoop op de markt en fijnproeverswandelingen met de horeca: We ontdekken gaandeweg wat werkt.
door Jessica 28 juni 2025
Tussen de bomen zaaien we allerhande bloemen en kruiden. Die beschermen en voeden het bodemleven. Boven de grond is het volop genieten: voor de insecten, vogels én voor ons.
door Jessica 10 juni 2025
Een gezonde bodem zorgt voor gezonde planten - en andersom. We helpen de plant én de bodem een handje. Een verhaal over mineralen, microben en mulch.
door Ella, Jessica 9 juni 2025
Elke twee weken tuft Mirjam in haar kampeerbusje van Utrecht naar Glanerbeek. Wat beweegt haar om zoveel tijd in het voedselbos door te brengen?
door Maud 6 mei 2025
Steeds meer vogels weten het voedselbos te vinden. Een lust voor het oog en oor, en handig in de plaagbestrijding. Op pad met de vogelwerkgroep.
7 maart 2025
6000 boompjes hebben we gepoot deze winter. En tóch nog niet klaar! Er moet door de nattigheid nog flink wat vervangen worden.
door Dagobert 20 februari 2025
Om weersextremen het hoofd te bieden zijn de mestkelders omgebouwd tot waterbuffer. We winnen daarmee ook warmte en spoelwater voor de wc. Drie vliegen in één klap!
door Jessica 12 februari 2025
Om het voedselbos een succes te maken heb je naast boeren ook creatieve ondernemers nodig die de oogst in pot, fles, winkel en op het bord zien te krijgen. Waar vinden we die, en hoe organiseren we de samenwerking?
door Ella van Kleunen 16 januari 2025
Sinds herfst 2024 werkt Stach drie dagen per week in het Voedselbos. Hij is er helemaal op z'n plek. Wat brengt hem hier?
door Jessica 9 december 2024
We zijn te gast bij de voedselboscast: Een podcast waarin de pioniers in voedselbosland vertellen over hun dromen, ideeën en dagelijkse praktijk.
Meer berichten